Marjan Venema
Werk in uitvoering
Terwijl Marjan Venema geniet van de reis naar het eindresultaat, maakt ze met oliepastel op papier opvallende portretten. Ze heeft van het maken van één van haar schilderijen een fotoboek laten maken. Daarbij vindt ze het altijd geweldig om een stukje creativiteit te verspreiden, zodat andere mensen ook op leuke ideeën komen. Dit vonden wij een goede reden om achter het verhaal van dit portret te komen.
Wat is de reden dat je dit boek hebt gemaakt?
In 2003 ben ik begonnen met het tekenen van schilderijen waarbij ik werk met oliepastel. Meestal maak ik portretten, want ik houd erg van afbeeldingen van gezichten en handen. Eind 2012 ben ik mijn schilderijen ook gaan verkopen en heb ik een website laten maken (www.marjanvenema.eu) om mijn werk onder de aandacht te brengen. Ik vond het jammer als het onderdeel "Werk in uitvoering" verloren zou gaan en daarom heb ik dit boek gemaakt. Ondertussen heb ik al een stuk of 11 fotoboeken met meestal 2 of 3 schilderijen per boek.
Ik weet niet of het een gouden tip is en het is zeker niet mijn uitspraak, maar geniet van de reis!
Waarom heb je juist Mariska geschilderd?
Mariska is zangeres van MusicaRosa en ze had een paar mooie foto’s van haar tijdens een optreden. Toen Mariska en haar man Jan mijn werk een keer zagen tijdens een expositie, waren zij gelijk enthousiast en ontstond het idee mij te vragen om een portret van Mariska te maken op basis van één van die foto’s.
Het portret van Mariska is dus in opdracht gemaakt. Zij heeft trouwens zo’n interessant en sprekend gezicht, dat ik haar ook had kunnen tekenen zonder opdracht.
Voor wie/wat is het boek bedoeld, en waarom?
De fotoboeken van “Werk in uitvoering” zijn voor mijzelf bedoeld. Als ik op een kunstmarkt of iets dergelijks sta, dan heb ik vaak één of twee fotoboeken bij mij voor de mensen die willen zien hoe mijn schilderijen zijn ontstaan. Het fotoboek van het portret van Mariska heb ik trouwens in tweevoud besteld. Één exemplaar heb ik aan Mariska cadeau gegeven. Ze was er erg blij mee!
We kunnen duidelijk zien dat het niet je eerste werk is, wat is typisch jouw manier van werken?
Eerst begint het te kriebelen dat ik weer een schilderij wil maken. Het kan zijn dat het kriebelt omdat ik een mooie foto heb gezien in een krant of tijdschrift of een stilgezet beeld op dvd. Het gebeurt ook wel dat ik iets wil maken en dan op zoek ga naar een afbeelding die mij raakt.
Vervolgens ga ik de kleuren uitzoeken die ik wil gebruiken voor dit schilderij. Dat doe ik op gevoel. Tijdens het tekenen worden vaak nog kleuren toegevoegd of weer weggelaten. Het eindresultaat kan heel anders zijn dan ik in eerste instantie voor me zag.
Dan ga ik met de compositie bezig. De grootte van het papier, de grootte van het portret en de positie op het papier.
En wat is de vervolgstap?
Als ik een portret maak waarbij ik wil dat de gelijkenis goed is, dan start ik sinds een aantal jaren eerst met een houtskoolafdruk. Een goede gelijkenis is echt precisiewerk en dat is behoorlijk lastig met oliepastel. Een oliepastel krijtje heeft namelijk geen scherpe punt en dus is het lastig om op de millimeter te werken. Vervolgens ga ik met oliepastel het portret tekenen. Kleuren aanbrengen, mengen op papier, laagjes over elkaar heen in elkaar laten vloeien. Poetsen met een doekje, krassen met een mesje. Het werk steeds meer verfijnen en verbeteren. Als het gezicht en de handen zo ongeveer klaar zijn, ga ik de achtergrond tekenen.
Op een gegeven moment is het gewoon klaar. Het is dan goed zoals het is. Dan teken ik nog mijn initialen en op de achterkant vermeld ik onder andere de titel, maand, jaar en mijn naam.
Je zegt dat als het om een opdracht gaat, je meer na gaat denken bij je werk. Kun je uitleggen waarom?
Dat komt omdat je toch rekening houdt met wat de opdrachtgever mooi vindt, of eigenlijk met wat je dénkt dat de opdrachtgever mooi zal vinden. Eigenlijk moet je dat niet doen natuurlijk. Als het goed is, ben je gewoon lekker aan het tekenen zoals jij het wilt. Je moet alleen voor jezelf werken, authentiek en eerlijk.
Welk materiaal heb je gebruikt bij het maken van het portret?
Ik werk met oliepastel op papier. Oliepastel is niet erg bekend. Het lijkt wel wat op de wasco van vroeger, maar dan een veel betere kwaliteit. Ik werk met oliepastel van Sennelier, dat is ooit ontwikkeld voor Picasso.
Waar haal je je inspiratie vandaan?
Poeh, moeilijke vraag. Uit kleur denk ik. De kleuren om mij heen. Mooie kleurcombinaties die ik zie of in mijn hoofd vorm. Ook van gezichten die ik zie, onderweg bijvoorbeeld. Ik moet mij soms echt beheersen om niet aldoor naar iemand te staren in de bus als ik een interessant gezicht zie. Ik had een aantal jaren terug een keer een pizzabezorger voor de deur staan met echt grote handen. Mooie pezige grote handen, geweldig! Ik had hem zo wel naar binnen willen sleuren! Kom hier, laat zien die handen en op de foto. Maar goed, ik heb me ingehouden en alleen de pizza mee naar binnen genomen.
Op welk deel van het portret ben je het meest trots, en waarom?
Waar ik trots op ben, is dat ik de moed had om opnieuw te beginnen toen ik geen goede gelijkenis kreeg. Ik was al vrij ver met het portret en het was een mooi portret, alleen de gelijkenis was niet goed genoeg. Het was niet echt Mariska. Dus ik ben gestopt met dat schilderij en ben opnieuw begonnen. Dat viel echt niet mee, dat gaf behoorlijk wat stress. Dan komt het echt aan op doorzettingsvermogen, geduld en vertrouwen.
Wat het portret zelf betreft ben ik erg blij met de ogen, zoals die mooi in de oogkassen liggen. Ik ben ook erg blij met de oorbellen. Van één oorbel heb ik alleen de vorm getekend omdat het anders te druk zou worden en daarbij kan ik erg genieten van iets in een schilderij (een detail) dat gewoon goed is. Het was echt heerlijk om die geweldige krullen te tekenen!
Wat staat er nog op de planning?
Een volgend schilderij natuurlijk. Het begint alweer te kriebelen. Ik heb echter nog geen vastomlijnd idee van wat ik wil gaan tekenen. Dus het moet nog even sudderen.
Verder heb ik zo'n vijf jaar geleden een heel mooi fotoboek gemaakt van echt alle schilderijen, tekeningen en oefeningen van de eerste tien jaar dat ik tekende. Ik heb er een soort van kunstboek van gemaakt.
Dit jaar wil ik het volgende kunstboek maken van de afgelopen vijf jaar. In de afgelopen vijf jaar heb ik veel meer schilderijen gemaakt dan in de eerste tien jaar. Het zal dus een mooi dik kunstboek worden. Ik vind het harstikke leuk om fotoboeken te maken. Dat is dus een fijn project om uit te voeren voor de rest van het jaar, want het is wel een flinke klus.
Heb je nog een gouden tip voor kunstenaars in spé?
Ik weet niet of het een gouden tip is en het is zeker niet mijn uitspraak, maar geniet van de reis! Niet alleen van de aankomst. Of te wel, geniet al tijdens het maken van je kunstwerk en niet alleen van het eindresultaat. Als je plezier hebt tijdens het creëren, dan kan niemand je dat meer afnemen. Of het eindresultaat nu mooi is of niet. Bovendien denk ik, dat je het plezier terugziet of voelt in je creatie. Het kan er alleen maar beter van worden.
Heb je nog andere dingen die je kwijt wilt?
Ik vind het zelf heel erg leuk om fotoboeken te maken. Je moet ze volgens mij ook niet alleen van vakanties maken. Ik zou mensen willen stimuleren om creatief te zijn. Maak bijvoorbeeld je eigen kookboek of maak een kookboek voor iemand anders met zijn lievelingsgerechten. Heb je allemaal Sinterklaasgedichten van vorige jaren liggen? Maak er een fotoboek van, voeg wat foto's toe van de vieringen en je hebt een leuke herinnering. Of heb je na het overlijden van je schoonmoeder haar verzameling aardewerken kikkers gekregen en staat de doos nog altijd op zolder? Zet ze één voor één op de foto en maak er een mooi fotoboek van. De kikkers kunnen naar de inbrengwinkel en je hebt toch een mooie herinnering aan je schoonmoeder.
Er is zoveel mogelijk. Wat op papier kan, kan ook in een fotoboek.
Ben jij ook van plan om een fotoboek te ontwerpen en wil je dat deze professioneel lijkt? Lees dan onze tips voor het maken van een professioneel fotoboek!